Waarom heeft u een soldaat geadopteerd?
Vanwege mijn functie als burgemeester en om persoonlijke redenen. Als burgemeester en als mens is het mijn intrensieke overtuiging dat het nodig is om de verhalen en lessen van de Tweede Wereldoorlog en de individuele verhalen van oorlogsslachtoffers door te vertellen.
En persoonlijk?
Persoonlijk kan ik me goed identificeren met de kinderen van soldaten. Ik was zes maanden oud, toen ik mijn vader verloor. Dus ik ben ook opgegroeid zonder vader. Maar ík weet tenminste waar zijn graf is. De nabestaanden van de soldaten op het Sovjet Ereveld hebben dat nooit geweten.
Bij gelegenheden lees ik soms een stukje voor uit het boek Kind van het Ereveld, dat mij heel erg ontroert. Iedere keer als ik lees dat soldaat Vladimir Botenko zijn 6-jarige zoon een kus geeft als hij naar het front vertrekt, krijg ik een brok in mijn keel. Ze hebben elkaar daarna nooit meer gezien. Ze zijn pas in 2000 herenigd, toen zijn zoon door Remco Reiding was opgespoord en in Leusden aan het graf van zijn vader kwam te staan.
Op bewegende beelden van mijn vader kun je zien dat hij heel erg van mij houdt. Sinds de geboorte van mijn zoon, drie jaar geleden, ben ik me nóg bewuster geworden van de liefde van een vader voor zijn kind. Niet voor niets heb ik mijn zoon naar mijn vader vernoemd. Ik heb hem als baby meegenomen naar het graf van mijn vader om hem aan mijn vader te laten zien. En je mag best weten, daar heb ik een flink potje staan janken.
Waarom heeft u ervoor gekozen om het graf van de soldaat Dmitri Chmel te adopteren?
Ik kan het graf van mijn vader bezoeken. De nabestaanden van Dmitri Chmel wonen in Kazachstan. Zij kunnen niet voor het graf zorgen en een bloemetje plaatsen. Dat kan ik wel.
Plus: als ik het zo belangrijk vind dat deze soldaten en hun verhalen niet vergeten worden, dan moet ik ook zelf verantwoordelijkheid nemen en een graf adopteren. Practice what you preach.
Als burgemeester vind ik het daarnaast belangrijk om vanwege mijn rol een subtiele keuze te maken waarin velen zich herkennen. Dmitri was een Russisch sprekende Oekraïner, die na een tijdje in Oezbekistan te hebben verbleven in Kazachstan is neergestreken. In hem zijn verschillende Sovjetrepublieken verenigd.
Wat raakt u aan het verhaal van Dmitri Chmel?
Van Dmitri zijn brieven bewaard gebleven, waaruit wordt geciteerd in het boekje Vermist in Kazachstan van de Stichting. Vooral brief 11 raakt me: ‘Vaarwel lieve kindertjes’, schrijft Dmitri, als hij opnieuw in gevecht moet. Daar word je stil van. Ik kan me niet voorstellen hoe het moet zijn als je in zo’n loopgraaf ligt en een afscheidsbrief moet schrijven aan je kinderen…
In deze rubriek komen donateurs van Stichting Sovjet Ereveld aan het woord. Zij spreken op persoonlijke titel, niet namens Stichting Sovjet Ereveld. De Stichting is een apolitieke, onafhankelijke organisatie.
